آشنایی با صنایع دستی استان البرز +ببینید

به گزارش خبرگزاری برنا؛ صنایع دستی در هر منطقه ای از کشورمان نشان دهنده تفاوت های در آداب و رسوم و فرهنگ و سنت های بومی هر منطقه است و مردمان هر خطه از این سرزمین پهناور این سنت ها و فرهنگ ها را در طول سالیان دراز در قالب صنایع دستی بی نظیری نسل به نسل زنده نگه داشته و در حفظ و حراست از آن کوشیده اند. صنایع دستی استان البرز نیز به دلیل مهاجرت اقوام مختلفی از سراسر کشور به این استان از تنوع بالایی برخوردار بوده و این ویژگی برجسته صنایع دستی در این منطقه محسوب می شود.

از بین رشته های فعال صنایع دستی در استان البرز، گلیم بافی و صنایع چوبی رشته های بومی و قدیمی این منطقه بوده و پیشینه ای کهن در شهرها و روستاهای استان البرز دارد. همچنین می توان به دو حرفه کوزه سازی و گلدان سازی اشاره کرد که از مهم ترین صنایع دستی شهر کرج بوده و در حال حاضر تولیدات آن در اکثر شهرهای استان البرز رواج بسیار دارد. در ادامه به تعدادی از رشته های فعال صنایع دستی این استان اشاره ای خواهیم داشت.

منبت کاری

یکی از رشته های فعال صنایع دستی در استان البرز منبت کاری است که در سطح استان کارگاه های تولیدی شاخصی در این زمینه فعالیت می کنند. این حرفه شامل حکاکی و کنده کاری بر روی چوب می شود و هنرمندان منبت کار به کمک چند قلم و اسکنه ای فلزی نقوش زیبایی نظیر اسلیمی، ختایی و گل و مرغ را بر روی چوب با حوصله و ذوق هنری خود حک می کنند.

پیشینه ‌این حرفه در کشورمان به ۱۵۰۰ سال پیش بازمی گردد و پس از ظهور اسلام در ایران و هم زمان با گسترش ساخت مساجد و مراکز اسلامی، در تزئین در و پنجره ها، منبر، رحل قرآن و … از این اثر هنری استفاده می گردد. منبت کاری در دوران حکومت صفویان همچون سایر رشته های هنری به شکوفایی و اوج خود می رسد، اما در دوران حکومت قاجار دوره رکودی را پشت سر می گذارد و درنهایت در زمان سلطنت پهلوی به دوران رونق خود بازمی گردد.

مصنوعات چرمی

یکی دیگر از رشته های شاخص صنایع دستی در این منطقه، نقاشی و نقش اندازی ضربی روی چرم است که در سطح استان چندین کارگاه تولیدی در این زمینه به فعالین مشغول اند.

رشته نقاشی روی چرم با پیشینه ای نزدیک به هفتادسال، تنها صنعت بومی استان تهران محسوب می شود که تولید آن در این استان در دوران قاجاریه بسیار رایج بوده است. لازم به ذکر است در این حرفه تمامی مراحل ساخت تنها با دست انجام می گیرد.

آهنگری هنری (چلنگری)

چلنگری و یا به عبارت‌دیگر هنر شکل دادن به فلزات درگذشته ای نه چندان دور از رونق و اعتبار فراوانی برخوردار بود، چراکه بسیاری از وسایل و ابزار موردنیاز مردم از این طریق تولید و ساخته می شد؛ اما به تدریج با گسترش شهرنشینی و پیشرفت صنعت از رواج آن کاسته شد.

درواقع این هنر نوعی از آهنگری است که به صورت محلی ابزار سبک وزنی از فلزات ساخته و پرداخته می گردد. از انواع تولیدات چلنگرها می توان به ساختن نعل، انبر، سیخ، سنبه، منقل آهنی، میخ طویله، درفش، زنجیر و سیخانک و … اشاره نمود. در حال حاضر این رشته از صنایع دستی در تعدادی از کارگاه های تولیدی استان البرز به صورت فعال وجود دارد.

سازهای سنتی

هرچند تولید سازهای سنتی در دو استان اردبیل و آذربایجان از رونق فراوانی برخوردار بوده و گاه از آذربایجان شرقی به عنوان مهد تولید سازهای سنتی یاد می شود، اما در استان البرز نیز این رشته از صنایع دستی رواج داشته و شهر کرج در میان دیگر شهرهای استان البرز در این زمینه بسیار شاخص است.

در ساخت سازهای سنتی ایرانی معمولا از بهترین و مرغوب ترین چوب درختانی مانند توت و گردو استفاده شده و سازهای سنتی نظیر سه تار، دوتار، سنتور، کمانچه، تنبک و … به دست هنرمندان استان البرز ساخته می شود.

معرق چوب

در این رشته هنری از کنار هم قرار دادن قطعات رنگی چوب و سایر مصالح مانند فلز، عاج، صدف و … بر روی زمینه چوب یا رنگ پلی استر نقوشی زیبا و چشم نواز پدید می آید. پیشینه ‌این هنر اصیل به دوران سلجوقیان بازمی گردد و مانند سایر رشته های هنری دیگر در عصر صفویان رونق و اعتبار فراوان یافت.

این رشته از صنایع دستی به معرق کاشی به لحاظ روش کار بسیار شباهت داشته و در هر دو حرفه از تلفیق و ترکیب تکه های رنگی از جنس موردنظر نقوش و تزئیناتی بی بدیل حاصل می شود.

از دیگر صنایع دستی استان البرز می توان به رشته هایی مانند نقاشی روی شیشه، سفالگری، پیکرتراشی، سوزن دوزی، شیشه دمی، سنگ تراشی، نگارگری، مشبک فلز، حجاری سنتی و احجام سنگی، احجام فلزی سنتی، معرق منبت و تولید البسه محلی اشاره کرد.

به گفته مسئولین حوزه صنایع دستی استان البرز بیش از ۷۰ رشته از صنایع دستی در این استان فعال است و نیز سکونت اقوام مختلف از سراسر کشور در این استان فرصت ها و ظرفیت های فراوانی را در حوزه توسعه صنایع دستی استان فراهم آورده و با برنامه ریزی صحیح و مناسب می توان در جهت بهره مندی از این ظرفیت ها در توسعه اقتصادی استان گام برداشت.